26 Nisan, 2024

Akvaryum İmparatorluğu: Amano Karidesi

Denizaltı yaşamına karşı duyarlı, özellikle bu büyülü dünyayı merak eden bir akvartistseniz ve Amano Karidesi hakkında bilgi edinmek istiyorsanız bu yazımız tam size göre. Çin Karidesi, Kardinal Karidesi olarak da bilinen Amano Karidesinin anavatanı Uzak Doğu’dur. Japonya ve Tayvan doğal yaşam alanlarıdır. 


Genel Özellikleri


  • Oldukça barışçıl canlılardır.
  • Akvaryumlardaki çeşitli alg türlerini ve yosun ağlarını severek tüketirler bu nedenle akvartistler arasında popülerdir.
  • Hem etçil hem de otçul olarak beslenirler.
  • Ömürleri 2 – 3 sene arasındadır.
  • Öldüklerinde parlak kavuniçi renkte olurlar.
  • Doğal yaşam alanlarında 5cm’e ulaşan boyları esaret altında akvaryum içerisindeki doğru bakım ile en fazla 3cm’e ulaşabilmektedir.
  • Amano Karidesleri kabuk değiştiren canlılardır. Küçük ve şeffaf olmaları nedeniyle bu süreci gözlemlemeniz zordur. Bu süreçte dış tehlikelerden korunmak amacıyla sakin bir köşe arar ve yeni kabuk oluşana dek orada saklanır. Eski kabuk diğer karidesler tarafından yenir.
  • Güçlü akıntılara karşı yüzmeyi çok severler, iyi yüzücülerdir.
  • Doğal yaşam alanlarında sürüler hâlinde yaşarlar.
  • Yaşam alanlarındaki dekorasyonlara meraklıdırlar. Toprağı, etrafında çevrili olan nesneleri araştırmayı severler. Akvaryum aksesuarlarını yiyecek olarak görürler.


Fiziksel Özellikleri


Tipik bir karidesin vücut şekline sahiptir. Parlak ve beslenme şekline bağlı olarak değişen renkleri vardır. Renkleri genellikle açık gri ve açık yeşil tonlardadır, açık kahverengi, kahverengiye çalan kırmızı oldukları da gözlenmiştir. Saydam, şeffaf görünümleriyle fazlasıyla ilgi çekicidirler. Şeffaf bir kuyruğa, büyük göz ve antenlere, güçlü bacaklara sahiptirler. Yetişkinlerin üst kısmında altın tonlarında şeritler vardır. Cinsiyet belirleme de ise; eğer Amano Karidesi’nin üzerinde çizgiler varsa dişi, benekler varsa erkektir. Dişiler erkeklerin iki katı büyüklüğe ulaşırlar.


Yaşam Alanı Olarak Akvaryum


Her su canlısına sağlanacak doğru yaşam alanı Amano Karidesler için de geçerlidir. Küçük su canlıları olabilirler ama doğal yaşam alanlarındaki gibi geniş su bölgelerinin iklimi ve boyutları sağlanmalıdır. Küçük bir akvaryum tavsiye edilmez. En az 25lt’lik bir akvaryum olmalıdır. Grup hâlinde yaşamalarını veyahut karma akvaryum olarak düşünüyorsanız bu akvaryumun hacmi gittikçe büyümelidir. Seçilen akvaryumun kapağı mutlaka olmalıdır. Hatta dışarı çıkmalarına engel olmak için büyük erişim delikleri varsa bunlar dahi kapalı tutulmalıdır. Çünkü şaşırtıcı bir şekilde iyi birer tırmanıcıdırlar, kaçma ihtimalleri vardır. Amano Karidesler sosyal canlılardır bu nedenle akvaryum ortamında grup olarak yaşamalarını sağlamanız gerekir. On veya daha fazla bireyden oluşan bir grup ideal olacaktır. Zemin olarak canlı bitki yetiştirmeye uygun toprak, küçük çakıl taşları, kum veya özel akvaryum bitki kumu olan Tetra Active Subsrate kullanabilirsiniz. Saklanmayı ve tırmanmayı çok sevdikleri için canlı bitkiler, doğal odun parçaları, seramik kaplarla akvaryum içerisinde yaşam alanı yaratabilirsiniz. Kendilerini rahat hissetmeleri ve akvaryuma uyum sağlamalarını kolaylaştırmak için yapılması gerekenler arasındadır.



Akvaryumda Uyumlu Olduğu Türler


Barışçıl yaşam süren bireyleridir. Kendi türündeki karideslerle beraber yaşaması tavsiye edilir. Kendi türünden karideslere veya yavrularına karşı zararı yoktur. Karma akvaryum oluşturmak istiyorsanız sakin, barışçıl balık türleriyle beraber bulundurmanız gerekir. Barbuslar, Siyam Balıkları, Gurami, Vatoz balığı, Çöpçü ve Ancitrus gibi küçük orta boylu uyumlu, barışçıl balık türleriyle karma akvaryum hazırlayabilirsiniz. Nerite salyangozu, Elma salyangozu, Minare salyangozu, Altın İnka salyangozu, Ramshorn salyangozu ile uyumlu yaşarlar. Tatlı su karideslerinden; Bambu karides, vampir karides, kırmızı kiraz karides, hayalet karides ile de beraber yaşayabilirler. Amano Karidesleri büyük olduğu sürece bu tatlı su karidesleri ile sorun yaşamayacaklardır. Vahşi ve iri balık türleri ile aynı akvaryumda olmaları tavsiye edilmez. Amano Karidesleri yem olabilir. Melek balıkları (Skarler) dahi bu canlının yavrularını yiyebilir.  


Akvaryum Ortamı


Amano Karideslerinin yaşam alanındaki ideal su değerleri şu şekilde olmalıdır; pH: 7.0 – 7,5 Sıcaklık: 23-27 °C GH: 2-20


  • Ortalama 25 °C civarında bir sıcaklık uzun ve sağlıklı ömürleri olması için uygun ortamı sağlar. 
  • Sudaki azotlu bileşiklere (amonyak, amino asit, nitrik asit, siyanür) karşı hassasiyetleri vardır. Toleransları yoktur. Bu nedenle kaliteli filtreleme ve havalandırma sistemi kurulmalıdır. Bu değerlerin yüksek olmaması gerekir. Özellikle bu filtrelerin oluşturduğu akıntıya karşı yüzmeye bayılırlar. Bu nedenle su sirkülasyonu ve akıntının olması sağlıklı büyülemeleri için elverişli ortamı sağlar.
  • Diğer tüm akvaryum kabukluları gibi bakır seviyesinde oluşacak ani bir değişim (yüksek bakır seviyesi) onlar için yaşamsaldır. Dikkat edilmelidir, suda bakır olmamalıdır.
  • Sağlıklı bir akvaryum ortamını oluşturmak için suyun temizliği ve kalitesi önemlidir. Amano Karidesleri kirli su ortamından çabuk etkilenirler. Dışkılayarak suyu kirletirler. Suyun düzenli olarak temizlenmesi gerekir. Akvaryumdaki su oranının %20’lik kısmı haftada bir mutlaka değiştirilmelidir.
  • Tatlı su akvaryumlarında üremeleri çok zordur. Sert suya uyum sağlasalar da karma tropik bir akvaryum da yaşamakta zorluk çekerler.
  • Etobur balıklarla beraber bakılması tavsiye edilmez.
  • Standart akvaryum aydınlatması yeterli olacaktır.
  • Ölen Amano Karideslerini amonyak artışının oluşmaması için yaşam alanından mutlaka almalısınız. Ölen karidesin kabuğundaki mineralleri diğer karides ve salyangozlar yemek isteyecektir. 

Akvaryum içerisinde bu koşulların sağlanması çok önemlidir. Diğer bütün su canlıları gibi Amano Karidesleri de oldukça hassas bireyleridir. Uygun koşullar sağlanmadığı takdirde strese girerek ölürler. Sağlıklı bir su ortamı yaşam sürelerini uzatır.



Beslenme Düzenleri


Alg, bitki döküntüleri ve yosunlar ile beslenebilirler. Bu nedenle aşırı temiz akvaryumlarda bakılması tavsiye edilmez. Diğer besin kaynakları; karides yemi, pelet/disk yemi, balık yemi, çiğ kabak ve haşlanmış ıspanaktır. Beslerken yemleri bütün atarsanız Amano Karidesler arasında yem savaşı çıkabilir, parçalayarak atarsanız ise yem bolluğu içerisinde fazlasıyla heyecanlanırlar. Beslenme zamanlarında ölçülü olduğunuzdan emin olmalısınız. Amano Karideslerinizin yiyebileceği ölçüde yemleme ideal olanıdır. Beslenme saatlerinde yemlerin peşinden hızlıca yüzdüklerini, birbirlerine yemleri kaptırmamak için giriştikleri mücadeleleri keyifle seyredebilirsiniz. Ek olarak diyetlerinin arasında protein grubu olarak salyangozlar ve ölü balıklar vardır. Ölü yemlemede dikkat edilmesi gereken nokta amonyak artışının oluşmaması için yaşam alanından yem artıklarının toplanmasıdır. Bu süreçte dilerseniz veteriner hekimden destek almayı düşünebilirsiniz. 


Amano Karidesleri’nin akvaryum ortamında alg ve yosun savaşçısı olarak görülmesi büyük hatadır. Karideslerin yaşamsal amacı akvaryum ortamını temizlemek değildir. Akvaryum ortamında yosun oluşumuna neden olan sorunlar; ışıklandırma, yetersiz filtreleme, aşırı yemleme, yaşam alanında ölü canlıların tutulmasıdır. Alg sorunu ise; sudaki amonyum ve nitrat seviyesindeki artış, suyun değişiminin ihmal dilmesi, fitre problemleri sonucu fosfor oranındaki artıştır. Bu sorunların kökenine odaklanmanız gerekir. Bu sağlıksız ortamı temizlemek için akvaryuma karides alınması çok hatalı bir düşünce olur. Bu beklentiyle hareket ederseniz sonuç küçük karidesinizin ölümü olacaktır.



Amano Karides Üremesinde Dikkat!


Amano Karidesinizin üremesini istiyorsanız bilmeniz gerekir ki bu zor bir süreçtir. Yavrular hayatta kalmak için yüksek tuzluluk oranına sahip suya ihtiyaç duyarlar. Yetişkinler için ise bu su ölümcüldür. Eğer bu süreci siz yönetmek istiyorsanız beslenme düzenlerine ve suyun sıcaklık (25-26°C) oranına dikkat etmeniz gerekir. Erkek karides dişinin yumurtalarını dölledikten sonra dişinin hamileliği 6 hafta sürer. Dişi larvaları suya bıraktıktan sonra yememesi için ayrı bir tanka alınmalıdır. Bu tanktaki suyun tuzluluk oranı 17-35ppt (1.024 civarı) arasına getirilmelidir. Yumurtalar çatlayıp yavrular doğduktan (birkaç gün içerisinde) sonra mikro beslenme düzenine geçilmelidir. Metamorfoz gerçekleşir bu da 30-60 günü bulur. Bundan sonra artık sudaki tuzluluk oranı önce 15ppt’ye daha sonra da 5 ppt’ye düşürülmelidir. Sudaki tuzluluk seviyesi düşürülmezse sonuç ölümcül olur. Bu nedenle Amano Karideslerinin esaret altında üretimi kabul edilemez. Genellikle yabani olarak yakalanmaktadırlar. 


Akvaryum dünyasında uyulması gereken pek çok farklı konu ve konular vardır. Evinizde kuracağınız akvaryumda bu büyülü su altı dünyasının olmasını istiyorsanız gerekli yaşamsal şartları sağlamanız önem arz eder. Su dünyasının tüm canlıları hassastır ve özel ilgi bekler. Hobi, seyir amaçlı değil yaşam odaklı bakmanız ve ilgilenmeniz gerekir. Seyirlik değil ömürlük yuvaları olması su canlılarını daha mutlu edecektir.