Chihuahua Özellikleri ve Bakımı

Halk arasında Çivava, Şivava, Chi isimleriyle anılan Chihuahua dünyanın en küçük köpek ırkıdır. Adını Meksika’nın Aztek eyaleti Chihuahua’dan alır. Güney Amerikalı Techichi ve tüysüz küçük Çin köpeğinin çiftleşmesiyle türediği düşünülmektedir. Techichi ırkının Aztekler için mistik bir gücü vardı. Hastaları iyileştirdiğine, geleceği gördüğüne ve ölümden sonraki hayatta yol gösterici olduğuna inanılıyordu. Hatta bu güçlü inançlarından ötürü Aztekler ritüellerinde, ölen aile bireyleri yakılmadan/gömülmeden önce Techichi’yi kurban etmiştir. Böylece ölen aile bireylerine ölümlerinden sonra yeraltı dünyasına inmesinde hem yol gösterici olacak hem de ailenin rahat etmesini sağlayarak görevini yerine getireceği düşünülmüştür.

Kişilik ve Karakter Özellikleri

Küçük ve zayıf bir ırk olarak bilinmesine karşın aşırı cesur, zeki, kendinden emin, akıllı ve naziktir. Beraber yaşadığı aile bireylerinden özellikle bir kişiye fazla bağlanır ve yanından hiç ayrılmaz. Küçük bir beden büyük bir bağlılık. Sevimli, sevgi dolu, eğlenceli mizacıyla çevresindeki tüm ilginin kendisinde olmasına bayılır. Tek isteği el üstünde tutulmak, sürekli ilgi merkezi olarak kalmak ve gözlerin her daim üzerinde olmasıdır. En bağlı olduğu insana sevimlilikler yapmayı, yüzünü yalamayı, ona sevgisini aşırılıklarla göstermeyi çok sever. İlgisiz kalırsa sevgi görmek için çok naz yapar ve bunu belli eder. Arka plana itilmekten hiç hoşlanmaz sevgiyi kıskanır, paylaşmak istemez.

Fiziksel Özellikleri

Boyu en fazla 25cm olan bu küçük ırkın kilosu 1-3kg arasında değişir. Kendine has güzelliği olan Chihuahua’ların boyu kısa, bedeni uzundur. Hem pürüzsüz, kısa hem de uzun, dalgalı tüylere sahip iki türü vardır. Elmaya benzeyen kafasının iki yanında uzun, dik, sivri kulakları bulunur. Kafa yapısı vücuduyla orantılı dengededir. Kocaman yuvarlak, birbirinden ayrık, hafif çıkık ışıl ışıl bakan parlak gözleri vardır. Uzun, orak biçiminde yana veya arkaya doğru kıvrılmış kuyruğu bulunur. Sarı, siyah, açık kahverengi, kestane rengi, gümüş rengi, kum ve beyaz düz renk tonlarında tüyleri vardır. Benekli, alacalı ve desenli şekillerin hâkim oluğu tüy renklerine sahip Chihuahua’lar da vardır.

Eğitim

Chihuahua’nıza küçük yaşta vereceğiniz doğru eğitim çok önemlidir. Zeki bir tür olması eğitime olan ilgisi bu süreci olumlu yönde tamamlamasını sağlayacaktır. Komutları hızlı bir şekilde kavraması için bu süreçte sabırlı ve nazik olmanız çok önemlidir. Ödül mamaları ile teşvik ve motive etmeniz eğitimin bir parçası olmalıdır. Bu konuda özel eğitim desteği de alabilirsiniz. Ayrıca çok yetenekli ve becerikli bir ırktır bu özelliklerini olumlu yönde pekiştirmeniz çok önemlidir. Özellikle küçük yaşta verilecek alan koruma, tuvalet ve ısırma eğitimi ayrı önem arz eder. Isırma davranışının üzerine gidilmezse yetişkinlikte de bu davranışı göstermeye devam edecektir. İleri yaşam evrelerinde davranış bozukluğu olarak küçük dostunuzun huzursuz, aşırı tepkili olmasına neden olarak hayatını olumsuz yönde etkiler. Eğitimi sırasında sosyalleşme programının da eksik edilmemesi gerekir. Çevresine, diğer insanlara ve evcil hayvanlara karşı davranışlarının daha tutarlı ve sakin olması için çevresi ile sosyalleşmesi çok önemlidir. Köpek parklarında diğer hayvan ve insanlarla ilişki, temas hâlinde olması yetişkinlik evresindeki iyi davranışları için gereklidir. Bu süreçte doğru ve iyi bir eğitim programını izlemelisiniz.

Diğer Evcil Hayvanlar ve Çocuklarla İlişkisi

Küçük yaşta sosyalleşmesi ve eğitimi genel olarak tüm davranışlarına olumlu olarak yansır. Yabancılara karşı temkinli, tedbirli ve şüpheyle yaklaşır, davranışları değişkendir. Bazı aileler evlerini koruması için de bu küçük ırka görev vermektedir. Asla geri adım atmayan kavgacı ve sürekli havlayan bir yapısı vardır. Bunun için küçük yaşta verilecek temel eğitim çok önemlidir. Küçük ve sevimli görünüşü çocukların ilgisini bir hayli çeker. Fakat dikkat etmeniz gereken bir nokta vardır ki ufak yapısı onu kırılgan ve hassas yapar bu nedenle çocuklar etrafında olduğu zaman sizin gözetiminizde olması, incinmemesi önemlidir.

Yaşam ve Yuva Alanı

Apartman yaşamına kolaylıkla uyum sağlar. Orta büyüklükte bir evde ideal yaşam alanı sağlanmalıdır. Bahçeli ve geniş bir eviniz varsa bilmeniz gerekir ki bahçe yaşamına uyum sağlayamaz. Çünkü ısı hassasiyeti vardır. Çok çabuk üşür ve titrer. Bahçe sadece oyun alanı olarak kullanılabilir. Ev içerisinde kendine ait uyku ve oyun alanı mutlaka olmalıdır. Kendini güvende ve rahat hissetmesi için önemlidir.

Aktivite ve Eğlence Saatleri

Fazla egzersize ihtiyacı olmayan bir tür olarak anılmaktadır. Fakat hem mekân dışı egzersizleri, aktiviteleri, hem de ev içerisinde yapılacak eğlence saatleri önemlidir. Sizin küçük dostunuzla geçireceğiniz geniş zaman dilimlerinin onun hayatında büyük önemi vardır. Eğlenceye, oyuna fazla vakit ayırmanız gerekir. Çünkü yüksek bir enerjiye sahiptir ve bu enerjisini atması gerekir. Ev içerisinde iken mutlaka onun seveceği oyuncaklarıyla oyunlar oynamanız gerekir. Arka ayakları üzerinde dans etmeyi, eğlenmeye bayılır. Müzik eşliğinde beraber dans etmek küçük dostunuzu oldukça mutlu edecektir. Oyun ve egzersiz saatleri özellikle ruhsal ve fiziksel sağlığı için aksatılmamalıdır. Minik vücut yapılarından dolayı çabuk üşürler. Bu koşulda egzersiz saatlerini havanın ılık ve sıcak olması durumuna göre ayarlamanız önemlidir. Ev içerisinde, dış mekân aktivitelerinde bedenine uygun köpek kıyafetleri giydirerek vücut ısısını dengeleyebilirsiniz. Aktivite saatlerinde boynunda her daim tasmasının bulunması ve kontrolün sizde olması önemlidir. Tasmasız tek başına dolaşmamalıdır. Küçük bedeni onu dış tehlikelere karşı savunmasız yapar.

Beslenme Programı

Genetik hastalıklara yatkın ve kilo almaya müsait küçük beden yapısı nedeniyle dengeli ve kontrollü diyet programı çok önemlidir. Küçük dostunuz için yaş, ırk, aktivite durumu, beden yapısına göre değişen kaliteli kuru mamayı tercih etmeniz gerekir. Ağız ve diş yapısı, lezzet beğenisine göre seçeceğiniz mama taneleri önemlidir. Porsiyon ve öğün miktarı için mutlaka veteriner hekiminize danışmanız gerekir. Her köpeğin kilosu, boyu değişkenlik göstereceği için evrensel bir mama ölçüsü verilemez. Verilen ölçülere de itibar etmemenizi tavsiye ederiz. 

Bakım Rutini

Pürüzsüz, ince ve kısa tüylü Chihuahua’ların ölü tüy deriden kurtulması için haftada 1-2 defa taranması ve fırçalanması gerekir. Uzun, yoğun tüylü Chihuahua’ların ise en az hafta 1 veya 2 defa ölü tüylerden arınması ve tüylerinin karışmaması için yumuşak kıllı fırça yardımıyla taranması/fırçalanması gerekir. Tüy sağlıkları için tarama ve fırçalama bakımı asla aksatılmamalıdır. Hem böylelikle tüy dökümlerini de azaltmış olursunuz ayrıca parlak ve güzel görünüme de sahip olur. İki türünde düzenli banyo yapması gerekir. Banyo sonrası tüy dökümleri olabilmektedir. Uzun tüylü Chihuahuanızı arada temiz nemli bir bez ile de silebilirsiniz. Duş sırasında kullanacağınız şampuan veteriner hekiminizin onayıyla aldığınız köpek şampuanı olmalıdır. Gözlerine, kulaklarına su gelmeyecek şekilde (kafasına su gelmeyecek şekilde sadece vücut yıkanmalıdır) yıkamanız gerekir. Ağız ve diş sağlığı için dişlerinin düzenli fırçalanması, pati bakımı ve tırnak kesimi de ihmal edilmemelidir. Geniş kulaklarının bakımının özenle yapılması gerekir. Çıkıntılı gözleri etrafında oluşan göz yaşı lekeleri özel solüsyonla temizlenmelidir. Kafasının tepesindeki morela (yumuşak nokta, bıngıldak) hiç kapanmayabilir (olgunluk dönemine kadar) bu nedenle yaralanmaya, zarar görmeye müsaittir. Hangi koşulda olursa olsun dikkat etmeniz çok önemlidir.Veteriner hekim kontrolü aksatılmamalıdır, gerekli tüm aşı ve sağlık kontrollerinden geçmesi küçük dostunuzun mutlu ve uzun bir hayatı olması için önemlidir.

Genetik Sağlık Sorunları

Chihuahua’larda genetik kalp problemleri, göz hastalıkları, gevşek diz kapağı sorunları, açık fontonel (yumuşak nokta, morela), idiyopatik epilepsi (beyinde bulunan bir grup nöronda gerçekleşen) hastalığı görülebilmektedir. Genetik sağlık sorunları dışında minik boyutlarından kaynaklı çok üşüyen Chiuhuahua’larda soğuk algınlığı, romatizma sorunu, boğaz problemleri de oluşmaktadır. Soğuk havalarda küçük dostunuzun üşümemesi için köpek kıyafetleri giydirmeniz gerekir. Kendisi gibi minik ve tatlı kıyafetler alabilir, kendiniz örebilir veya dikebilirsiniz. Bu onu çok mutlu edecek ve sıcak tutacaktır.Mistik güçleri ile sizi sevgiye boğan küçük dostunuza hak ettiği ilgi, bakımı ve sevgiyi ömründen eksik etmeyin. Bu küçücük bedenin tüm dünyası ve bağlığı sizsiniz. Her zaman istediği ve beklediği ilgi odağı olması için elinizden geleni yapın.