Derin Deniz Canlısı Yılan Balığı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Ekosistemde önemli bir yere sahip olan yılan balığı, yaşam döngüsü ve yılan benzeri görünümüyle ilgi çekicidir. Bu yazımızın içeriğini yılan balığının yaşam alanlarına, türlerine, üreme döngülerine, beslenme alışkanlıklarına ve pek çok konuya ayırdık.

Yılan Balığı Türleri

Yılan balıkları modern sınıflandırmaya göre Apodes takımından kemikli balıklar alt sınıfı Anguillidae familyasına aittir. 19 tür içerisinde en önemli yılan balığı cinsleri;

•  Avrupa yılan balığı (Anguilla Anguilla)

•  Amerikan yılan balığı (Anguilla rostrata)

•  Japon yılan balığı (Anguilla japonica)

Aynı zamanda bu üç tür en uzun yaşam süresine sahiptir. Avrupa yılan balığının 15 yıla kadar yaşadığı bilinmektedir.

Uzunlukları 60 – 80cm’e ulaşmaktadır.

Yılan Balıklarının Coğrafik Dağılımı

Yılan balıklarının habitatları ve su ekosistemlerindeki yayılımı geniş bir alanı kapsamaktadır. Tatlı su kaynaklarında, en tuzlu suda, az tuzlu bataklık sularında, mercanlı sığ ve derin bölgelerde yaşamaktadırlar. Ayrıca yılan balıklarının bazı göllerde bulundukları bazılarında ise bulunmadıkları bilinmektedir. Bunun sebebi ise göllere ulaşabilme olanaklarıyla ilgili olduğu görüşü hâkimdir. Ulaşabildikleri yüksek sularda dahi yaşadıkları saptanmıştır. Ülkemizde Büyük Menderes, Bafa gölü, Küçük Menderes gibi nehirlerde görülmektedir. Sıcak su akıntılarının ulaştığı tüm kuzey Avrupa nehirlerinde rastlanmaktadırlar.

Yılan Balıklarının Özellikleri

Yılan balıklarının kendine has görünümleri onları ilginç kılmaya yeter. Her ne kadar ismi yılan balığı olsa da gerçek bir balık türüdür. Karın yüzgeçlerinin olmamasıyla bilinmektedirler, en ilginç fiziksel özelliklerinden biridir. Sadece göğüs ve sırt yüzgeçleri vardır. Pulsuz kabul edilirler yani pulları yoktur. Vücutlarında yer yer dağılmış, tek tük pula sahiptirler. Derileri kalındır ve yoğun bir mukus tabakasıyla kaplıdır. Bu nedenle elle yakalamak imkânsızdır. Aynı tür yılan balıklarının yaşadıkları bölgelere, cinsel olgunlarına, cinsiyet ve beslenme alışkanlıklarına göre renk ve baş şekilleri birbirinden biraz farklılık göstermektedir.

Yılan Balıklarının Beslenme Alışkanlığı

Yılan balıkları etobur deniz canlısıdır. Geceleri yem alma davranışı gösterirler. Türlerine göre de beslenme alışkanlıkları, avlanma davranışları farklılaşmaktadır. Diyetlerini, küçük balıklar, böcekler, kabuklular ve organik atıklar oluşturur.

Yılan balığı yetiştiriciliğinde, beslenme şekilleri balıkların gelişimi ve hayatta kalıp üremeleri için oldukça önemlidir. Büyük bir uğraş ve sorumluluğu beraberinde getirmektedir. Evde bakmaya elverişli bir balık türü değildir. Eğer evde bakmayı düşündüğünüz bir balık türü ise bunu gözden geçirmenizi tavsiye ediyoruz. Özen ve titizlik gerektiren beslenme düzenlerinin takip etmeniz ve sağlıklı bir ortam yaratmanız gerekmektedir.

Yılan Balığı Ekstansif Yetiştiricilik

Özellikle Uzakdoğu yılan balığı yetiştiriciliğinde ipek böceği pupu, taze balık eti ve kaliteli balık yemleri ile karma yem besleme yöntemleri geliştirilmiştir. Orkinos gibi büyük balıkların temizlenerek artık olarak ayrılan kafa ve iç organları beslenme şekillerine eklenmektedir. Severek tükettikleri canlı besinlerin başında okyanus uskumrusu gelmektedir. 

Yılan balıklarına tüketecekleri diğer balık etleri kıyılmış veya bütün halde verilmelidir. İri balıklar gözlerinden veya solungaçlarından ipe dizilir yem olarak havuza asılır. Tavsiye edilen, balıkların yem olarak verilmeden önce kaynar suda birkaç dakika bekletilerek derilerinin yumuşaması gerektiğidir. Diğer besleme yöntemi ise balıklar kılçıklarından temizlenerek pişirilir, mikserden geçirilerek hamur haline getirilir ve tele geçirilir. Protein değeri yüksek olan hamur topları da karma yem olarak verilmektedir. İçeriğini balık unu, diğer yem karışımları ve vitaminler oluşturmaktadır.

Karma yemlerde mineral oranı %5’den az olmamalı %8 ise en ideal olanıdır. Mineral oranının düşük olması balıkların zayıflamasına yol açmaktadır.

Yemleme Zamanı

Sudaki oksijenin artışı yılan balıklarının iştahını da artırmaktadır. Özel havuzlarda bakılan yılan balıklarını beslemeye güneşin doğmasıyla birlikte başlanması gerekir. Yılan balıkları yemleme zamanını, yerini öğrenen ve yemlerini kısa sürede tüketen canlılardır.

Yılan Balığı Havuz Ekosistemi

Havuz ekosistemini düzenli takip ederek, koruyucu tedbirler almak ve riskleri en aza indirmek hayatidir. Canlı yemlerle beslenen yılan balıklarının havuzlarındaki kirlilik oranını önlemek ve sağlıklı bir su ortamı oluşturmak için havuzlarda mutlaka aeratör, arıtma sistemi olmalıdır. Her gün suyun pH ve sıcaklığı, oksijen sıcaklığı miktarı, fitoplankton seviyesi ölçülmelidir.

Suyun Sıcaklık Seviyesi

Sudaki sıcaklık seviyesi balıkların gelişimleri için önemli bir faktördür. Sıcaklığın 12 – 23 derece aralığında olması yaşamaları için en uygun ortamı sağlar. 12 derecenin altında olan sıcaklık yılan balıklarının hareketsizleşmesine neden olur. Avrupa yılan balığı için ideal sıcaklık 23 derece, Japon balığı için 26-27 derecedir.

Sudaki Oksijen Miktarı 

Sudaki oksijen seviyesi 3mg/L konsantrasyonunda olmalıdır. 1-2 mg/L olan oksijen miktarında yılan balıklarının ölümü gerçekleşir. Sudaki oksijen miktarının artışı için havuz içerisinde havalandırma düzeneğinin olması gerekir. Gece, su akışının havuzun bir köşesinden yapılması tüm havuz karışmadan da diğer bir köşesinden tahliyesinin yapılması özellikle yetiştiriciler tarafından tavsiye edilmektedir.

Sudaki pH Oranı

Sudaki pH seviyesi karbondioksit miktarının çoğalması ve azalmasıyla ilgilidir. Gündüz pH değeri 6 – 8 aralığında olmalıdır. Gece ise pH 7’ye düşer. Yılan balıkları asitli suda varlıklarına devam edemezler, sudaki toksisiteden çabuk etkilenirler. Sudaki pH değeri 4,5 – 6,5 olmamasına dikkat edilmelidir.

Havuzdaki Artıklar

Yem, canlı yem artıkları ve çürüyen planktonlar havuzdaki amonyak seviyesini artırarak yılan balıkları için sağlıksız bir su ortamı yaratır. Çürüme ve bozulmanın sürekli takip edilmesi yaşam alanlarındaki artıklar sık temizlenmelidir. Yaşam konforlarının olumsuz etkilenmemesi ve sağlıkları açısından aksatılmamalıdır.

Yılan Balıklarının Üreme Döngüsü

Yılan balıkları üreme zamanlarında göç etmeleriyle bilinirler. Doğal ortamlarında üremezler. Örneğin, Avrupa yılan balıkları Bermuda adalarının derinliklerinde üremektedirler. Çıkan larvalarda tatlı suya göç ederek burada büyümeye başlarlar.

Yılan Balığı Koruma Durumu

Yılan balığı, IUCN tarafından “tehdit altında” balık türleri arasında yer almış ve korumaya alınmıştır. İklim değişikliği, yaşam alanlarındaki tehdit, kirlilik en büyük çevresel faktörleridir.