İnsanlık Tarihinin Kahraman Köpekleri

Tarihimizde köpekler ile olan dostluğumuzu 25.000 yıl öncesine götürebiliriz. Bu nedenle insanların ve köpeklerin hikâyesini birbirinden ayırmak zordur. Onların güçlü zekâlarını, bilgeliklerini kendimize rehber edinerek en önemli, sayısız hayati görevde adımlarını izlemişizdir. İzlemeye de devam ediyoruz. Yüksek eğitim seviyeleri ile arama-kurtarma, konum saptama gibi benzersiz deneyimleri sayesinde insanlara yardım etmişlerdir. Pelerinsiz patili kahramanlarımız köpekler ile ilgili bu yazımızla onları hem analım hem de onlara olan sevgimizi gösterelim. Hazırsanız başlayalım; 

“Ey köpek, sen bana teselli ver, Nedir encâm-ı maksadım söyle? Kuyruğun sallamağla elhâsıl, Beni sen kıl hidâyete vâsıl.” 

Abdülhak Hâmid 

Proteo (16 Haziran 2013- ∞)

Arama-kurtarma ve polis köpeği olan Proteo Alman Çoban Köpeği ırkındandır. Meksika Savunma Bakanlığı Proteo’yu dört aylıktan itibaren insanları koruma, patlayıcıları tanıma ve narkotik bulma köpeği olarak yetiştirdi. Meksiko’daki Askeri Polis Tugayında görev aldı. Ekvador’da 2016 yılında gerçekleşen 7.8 büyüklüğündeki depremde, Guetamala’da 2015 yılındaki büyük toprak kaymasında, 2017 yılında Meksika’daki toprak kayması ve aynı yıl Meksiko’daki 7.1 büyüklüğündeki depremde, 2022 yılında Oaxaca’yı vuran Agatha Kasırgası sonrasında görev aldı. 6 Şubat 2023 yılında gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremde arama-kurtarma çalışmalarında görev almak üzere Türkiye‘ye geldi. Moloz altında kalan 29 kişinin cansız bedenin ve canlı 3 kişinin de varlıklarını tespit ederek enkaz altından çıkarılmalarını sağladı. Proteo görev sırasında yaşlılığa bağlı rahatsızlanarak hayatını kaybetti.  Onun anısını yaşatmak amacıyla heykelinin dikileceği açıklandı. Kocaeli’nde sokak hayvanları için yaptırılan rehabilitasyon merkezine Proteo’nun ismi verildi. İzmir Karşıyaka Belediyesi’nin isteği üzerine Sadi Hoşses Parkı’ndaki trafonun duvarına Proteo resmedildi. Ve daha fazlası Proteo’ya teşekkür için yapıldı.

Balto (1919- ∞)

Leonhard Seppala’nın Alaska, Nome şehrinde yaşayan kızak lider köpeğiydi. Balto, Alaska Haskisi ırkındandır. Ocak 1925 yılında ölümcül bir difteri salgınının Alaska’nın Nome kentine yayıldığını haber veren doktorlar salgını durdurabilecek tek serumun Alaska, Anchorage’da bulunduğunu bildirirler. Serumu en hızlı ulaştırabilecekleri tek uçakları vardır fakat o da donmuştu ve çalışmıyordu. Bütün imkânları değerlendirdikten sonra ilacın ulaşımını sağlayabilecekleri tek yöntemin köpekli kızak ekibi olduğuna karar verirler. Serum, Anchorage’dan yola çıkarak farklı köpekli kızak ekipleri aracılığıyla Nome şehrine ulaştı. Balto liderliğindeki diğer kızak köpekleri serumu zor kış şartlarında Nome şehrine ulaştırarak büyük bir salgını önlediler. İnsanların hayatını kurtararak umut oldular. E. Cody Kimmel tarafından kitaplaştırılan, birçok animasyona konu olan ve Togo isminde filme uyarlanan bu hüzünlü hikâye insanları derinden etkilemeyi başarmıştır.

Barry (1800- ∞)

Barry der Menschenretter olarak da bilinen Barry, İsviçre ve İtalya’da Büyük St. Bernard Darülaceze için zorlu Alp geçidinde yolculara sığınak sağlamak amacıyla görev alan dağ kurtarma köpeğidir. St. Bernard ırkındandır. Yaşamı boyunca 40’tan fazla hayat kurtarmıştır. Bu nedenle kendisine ‘İnsanların Kurtarıcısı’ ve ‘Azizlerin Azizi’ de denilmiştir. Barry’nin ölümü üzerine bedeni tahnitçi tarafında muhafaza edilmiştir. Bern Doğa Tarih Müzesi’nde sergilenmektedir. Yazar Lynn Hall tarafında The Bravest Saint Bernard ismiyle çocuk kitabına ve Barry of the Great Bernard hikâyesi de filme uyarlanmıştır. 

Diesel (2008- ∞)

Belçika Kurt köpeği olan Diesel Fransız Polis teşkilatında terörle mücadele operasyonlarında görevlendirilmişti. Patlayıcı bulmak üzere eğitilen Diesel birçok operasyonda da görev alarak hayat kurtarmıştır. 2015 yılında Fransa’da gerçekleşen terör saldırısında Saint Denis bölgesinde bombanın kokusunu alarak yer tespiti yapmaya çalıştığı sırada bombanın patlamasıyla hayatını kaybetti. Diesel kahraman ilan edilerek ‘O, bu ülkeyi korumak için çalıştı’ denilerek onurlandırıldı.

Jack Swansea (1930- ∞)

Retriever ırkından ve İngiltere kökenli olan jack Swansea, Galler’in Swansea rıhtımında cankurtaran alan görev yapmaktaydı. Suda kurtarma konusunda eğitim görmüştü. Uzun siyah palto görünümündeki tüylerinden dolayı ‘Newfoundland Köpeği’ olarak da anılmıştır. Haziran 1931 yılında 12 yaşındaki çocuğu hemen ardından iskelede bir yüzücüyü kurtarmıştır. Yaşamı boyunca 27 kişiyi kurtardığı düşünülmektedir. Londra Belediye Başkanı’ndan gümüş kupa ve Ulusal Köpek Savunma Birliği tarafından da iki bronz madalya alan tek köpektir. Ayrıca Ulusal Köpek Savunma Birliği ‘Yüzyılın Köpeği’ olarak Jack’i seçmiştir. 

Rob (?- ∞)

Border Collie cinsi köpek olan Rob, 2.Dünya Savaşı’nda SAS özel hava kuvvetlerinde görevlendirilen paraşüt köpeğiydi. Nazi işgalindeki İtalya başta olmak üzere birçok komando birliklerine destek olmak için SAS görevinde 20 kez paraşütle atlayış gerçekleştirdi. Görevi; askerlerin etrafında koruyucu olarak nöbet tutmak, cephenin bir kısmından diğer kısmına mesaj taşımak ve tehlikenin yaklaştığını fark ettiğinde askerlerin yüzlerini yalayarak haber vermekti. Rob,1923 yılında hayvanların 2. Dünya Savaşı’nda üstün hizmetlerinden dolayı Britanya’da verilmeye başlanan PDSA Dickin Madalyası ödülünün de sahibiydi. Bu ödülün verildiği tek köpektir ve bu ödül ‘Orduda hizmet eden en yüksek seviyedeki ödül’ olarak nitelendirilmiştir. Ömür boyu bisküvitleri de tedarik edilerek mutlu edilmiştir.Ve isimlerinden bahsedemediğimiz birçok pelerinsiz kahramanımız köpeklere saygı duymak ve onları onurlandırmak biz insanların görevidir. İnsanlık için hiç tereddüt etmeden hayatlarını tehlikeye atmışlardır. Yapmamız gereken tek şey; küçücük ömürlerinde büyük başarılar yaratan bu hayat eşlikçilerimizin yaşamlarından gereken ilgiyi hiçbir zaman eksik etmemek ve onları her daim korumak olmalıdır.