Kedi ve Köpeklerde Pika Sendromu: Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri | Eblog

Evde bakım ve sorumluluğunu üstlendiğiniz, kedinizin ve köpeğinizin yabancı cisimlerle oynadığını elbette görmüşsünüzdür. Haylazlık peşinde olduğunu düşünerek sıradan bir davranış olarak kabul edebilirsiniz. Peki, aslında bu nesneleri tüketebileceği ve hayati risk oluşturacağı hiç aklınıza geldi mi?

Bu yazımızda evcil hayvanınızın besin grubu dışındaki nesneleri tüketmesinin nedenlerini ve bu sürece nasıl müdahale etmeniz gerektiğini anlatmayı amaçladık.

Pika Sendromu Nedir?

Pika sendromu, hayvanlarda (kedi, kuş, köpek gibi) hatta insanlarda da görülen davranış bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımı daha net açarsak, tüketilmesi gereken besin grubu dışındaki yabancı cisimlerin çiğnenmesi, yenmesi durumunda oluşan yeme bozukluğudur. Önemli ölçüde ciddiye alınması, göz ardı edilmemesi gereken bir rahatsızlıktır.

Kedi ve köpeklerde görülen vücudun sindiremeyeceği yabancı cisimleri yeme isteği, hayati fonksiyonları için oldukça kritiktir. Plastik, kauçuk, metal, çöp, kumaş, kâğıt, dışkı, kedi kumu, kir, toprak, kil gibi zehirli materyalleri tüketme eğilimleri görülmektedir.

Özellikle köpeklerde beraber yaşadığı favori kişilerin kokusunun sinebileceği kişisel eşyaları yemeleri, kedilerde ise sık sık kablo kemirmek, poşet, plastik yeme davranışı olarak kendini gösterir.

Pika Sendromunun Nedenleri

Pika sendromunun nedenleri, psikolojik etmenli ya da tıbbi bir rahatsızlıktan kaynaklı olabilmektedir. Tek bir nedene bağlı olmamakla birlikte birçok nedenden dolayı bu sendrom tüm hayvanlarda görülebilmektedir.

•   Gastrointestinal hastalıklar (hazımsızlık, reflü, hemoroid, makat çatlağı…)

•   Hipertriodizm

•  Şeker hastalığı

•  Mide ve bağırsak kanseri

•  Karaciğer ve pankreas hastalığı

•  İmmün kaynaklı hemolitik anemi (IMHA)

•  Demir eksikliği anemisi (düşük kırmızı kan hücresi sayısı)

•  Yetersiz, dengesiz, kötü beslenme

•  Parazitler ve kedilerde enfeksiyöz peritoniti (FIP)

•  Diş çıkarmayla ilgili sorunlar

•  Erken sütten kesme

•   Sosyalleşme eksikliği

•   Kaygı, stres, can sıkıntısı gibi obsesif-kompulsif davranışsal durumlarda oluşan bozukluklar

Pika Sendromunun Nedenleri

Beslenme grubu dışında zehirli nesne ve kimyasalların yutulması, çiğnenmesi durumunda görülen klinik belirtiler;

•  İştahsızlık veya anoreksi, susuzluk

•  İshal

•   Letarji (sürekli uyku hali, yaşamsal fonksiyonların düşük seviyede görülmesi)

•  Kabızlık, dışkılama sırasında zorlanma

•  Kusma

•  Karın ağrısı

• Halitöz (kötü nefes)

•   Kırık diş

•  Öğürme, öksürme

•   Ağızda mor/mavi mukoza

• Şişkin mide

•  Yabancı cisimlere (kablo, ip) ilgi gösterme

•  Dışkıda yabancı cisim

Bu gibi durumlarda tek çözüm veteriner hekim tarafından yapılacak olan cerrahi müdahaledir. Yutulan nesneler bir süre sonra yemek borusu, mide ve bağırsak sisteminde tıkanıklığa, tahribata ve tahrişe (ülser gibi) yol açmaktadır.

Pika Sendromu; Tanı ve Teşhis

Kedide ve köpekte görülen pika sendromuna tanı konulabilmesi için veteriner hekim tarafından ilk etapta genel sağlık durum değerlendirilmesi, fiziksel muayene yapılır. Ardından tam kan sayımı, hemotoloji (serum) profili, dışkı kontrolü, idrar tahlili yapılarak test sonuçlarına göre altında yatan etmen tespit edilir. Ayrıca gıda dışı yutulan cismi görüntüleyebilmek için röntgen çekilir.

Pika Sendromu Tedavi ve Rehabilitasyon Süreci

Yaygın olarak yetersiz beslenme ve stres faktörleri ile bağlantılıdır.

Yeterli ve Dengeli Beslenme

Sendrom yetersiz beslenme nedeniyle görülüyorsa mama değişimi yapılır. Kaliteli, besin değerleri yüksek kuru ve konserve mama değişimiyle beslenme eksikliğinin önüne geçilir. Vitamin, mineral ve diğer besin eksiklikleri için de veteriner hekim tarafından ek takviyeler verilerek değerlerin yükseltilmesi amaçlanır.

Kedilerinizin ve köpeklerinizin yaşamı boyunca doğru, dengeli bir diyet programı mutlaka olmalıdır.

Kedinizin ulaşabileceği rahatlıkta sürekli dolu olan mama ve su kabı, köpeğinizin ise belirtilen ölçü ve porsiyonda maması ve temiz içme suyu mutlaka bulunmalıdır.

Stresin Azaltılması – Eğlence ve Egzersiz 

Sendrom strese bağlı olarak görülüyorsa strese yol açan etmenlerin ortadan kaldırılması amaçlanmalıdır. Kedilerin ve köpeklerin ruhsal ve fiziksel sağlıkları kırılgandır. Çevresel faktörlere karşı (çevresinde gelişen olaylar olarak da tanımlayabiliriz) oldukça hassas ve duyarlı varlıklardır. Bu nedenle çevresel değişiklikler yaparak stres ortamını azaltmakla ilk başlangıcı yapabilirsiniz. Nedir bunlar?

Kedi ve köpekler interaktif oyunlara bayılırlar. Kediler için ev ortamını zevkli oyunlarla zenginleştirebilirsiniz. Tırmalama tahtaları, duvara tırmanabilecekleri basamaklar, dikkatini çekebilecek zilli oyuncaklar, pencere önü yataklar alarak hayattan zevk almasını sağlamalısınız. Sizinle oyun oynamak, yanınızda olduğunu bilmesi kendine olan güvenini artıracaktır.

Köpekler için, dış ortamda ve/veya ev ortamında ilgisini çekecek keyifli oyunlar düzenleyerek yaşama zevkini artırmalısınız. Tut-getir, top yakalama, saklı oyuncakları bulma oyunlarıyla egzersiz ihtiyaçlarını karşılamanız gerekir. Köpekler sosyal canlılardır. Bu nedenle oyun parklarında diğer evcil hayvanlar ve insanlarla bir arada olması gerekir. Park, bahçe gibi sosyal ortamlardan uzak kalmamalıdır bunu unutmayın. Bazı köpeklerin kullandığı streoid ilaçlar (prednizon), nöbet önleyici ilaçlar (fenobarbital) mama tüketimini artırarak pika sendromunun görülmesine de neden olmaktadır.

Yalnızlık, terk edilmek, ilgisizlik gibi ruhsal bozukluklara yol açacak tüm etmenler hayatından bertaraf edilmelidir.

İlaç Tedavisi

Anksiyete ve davranış bozukluklarını ortadan kaldırmak için veteriner hekim tarafından reçeteli ilaçlar yazılır. İlacın günlük dozu ve sıklığı, veteriner hekimin talimatına göre verilmelidir. Uygun gördüğü aralıklardaki muayene randevularına da gitmeniz gerekmektedir.

Beyin sağlığını korumak, bilişsel kabiliyetini geliştirmek için Omega-3-6, EFA, DHA, EPA gibi takviye besinler, bağırsak florasının sağlığı için probiyotikler ve prebiyotikler, solucan giderici parazit karşıtı ürünler de kullanılmaktadır.

Kedinizin ve köpeğinizin yabancı cisim yuttuğundan endişeleniyor, belirtilerden birini veya birkaçını görüyorsanız, vakit kaybetmeden veteriner hekiminize danışmanızı önemle tavsiye ediyoruz.

Pika sendromu evcil hayvanlar için ciddi bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve doğru tedavi ile bu sorunların önüne geçilebileceğini unutmayın.