Kedilerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Görülme Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

İdrar yolu enfeksiyonları (İYE), kedilerin sağlığını olumsuz etkileyen üriner bir rahatsızlıktır. Kimse evcil hayvanın idrar yolu enfeksiyonu gibi ciddi bir rahatsızlık geçirmesini istemez. O nedenle bu yazımızın içeriğini kedilerde idrar yolu enfeksiyonu görülme nedenleri, belirtileri, tanı ve tedavi konusuna ayırarak sizi bilinçlendirmeyi amaçladık.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir?

İdrar yolu enfeksiyonu (İYE), kedilerde sık görülen, acı verici üriner sistem rahatsızlığıdır. İdrar yolu enfeksiyonu dış etmenlere bağlı olarak oluşan idrar kanalında (üretra) tıkanmalara sebebiyet veren ciddi bir rahatsızlıktır. İYE kedilerde genellikle bakterilerin vücuda girerek idrar yollarında enfeksiyon oluşturmasıyla görülür. Ayrıca bağışıklık sisteminin zayıflığı, tümör ve yaralanmalara bağlı olarak da oluştuğu gözlenmiştir.

İdrar yolu enfeksiyonu, mesane, böbrek, üreterler ve üretra gibi organları etkiler. Kedilerde sık karşılaşılan idrar yolu enfeksiyonu ise mesane (sistist) enfeksiyonudur. Sağlıklı mesane ve böbrek sistemleri sağlıklı bir idrar yolunun oluşmasını sağlar.

İdrar Yolu Enfeksiyonu Her Kedide Görülür mü?

İdrar yolu enfeksiyonu her iki cinsiyeti eşit olarak etkilemektedir. Agresif, stresli, kilosu normal değerlerin üzerinde, diyabet hastası olan kedilerde görülme sıklığı daha yaygındır. Bağışıklık sistemi düşük olan yavru kediler de risk grubundadır.

Kedilerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Belirtileri

Kedilerde görülen idrar yolu enfeksiyonunun belirtileri birden fazla olmakla birlikte görülen bu semptomlar diğer sağlık sorunları ile benzerlik taşımaktadır. Bu nedenle sevimli kedinizin davranış rutinlerini bilmeniz, kedinizi gözlemlemeniz çok önemlidir.

•  Sık idrara çıkma: Kedinizin kum kabına girmesi ve idrara çıkması sıklaştıysa bu bir İYE belirtisi olabilmektedir.

•  Kanlı idrar: İdrarda kan görülmesi idrar yolu enfeksiyonun en tehlikeli ve ciddi belirtisidir. Vakit kaybetmeden uzman veteriner hekim muayenesine gitmeniz şarttır.

•  Ağrılı idrar: Kediniz idrarını yaparken zorlanıyor, ağlıyor ve miyavlıyorsa

•  İdrar kaçırma: Kediniz idrarını kaçırmaya başladıysa idrar yolu enfeksiyonu belirtisi olabileceği gibi başka sağlık sorunun da nedeni olabilir.

•  Kusma: Yaygın olarak karşılaşılmasa da kusma bazı kedilerde görülebilmektedir.

•  İştahsızlık: Enfeksiyon oluşumu nedeniyle kedilerde iştahsızlık ve kilo kaybı olmaktadır.

•  Genital bölgeyi sürekli temizleme: Kediniz üreme organını sık yalamaya ve temizlemeye başladıysa

•  Aşırı su tüketimi: Kedinizin su içmesinde artış, normalden fazla su içme davranışı

•  Kum kabı dışında idrar yapma: Kediler tuvalet ihtiyaçları için kum kabını kullanırlar fakat alışılmışın dışında bir davranış olarak kum kabı dışında tuvaletini yapıyorsa

•  Depresyon ve halsizlik: Kedinizin sessiz, içine kapanık ve isteksiz bir ruh haline bürünmesi İYE’nin habercisi olabilir. Psikolojik etmen kaynaklı ya da başka bir sağlık sorunun belirtisi de olabilmektedir.

Yavru kedilerde idrar yolu rahatsızlığının belirtileri daha belirgindir. Tuvalette homurtulu sesler çıkarmasını, aşırı su tüketimini dikkate almanız gerekir.

Yukarıdaki belirtileri görmeniz durumunda vakit kaybetmeden uzman veteriner hekime danışmanız ve görüşünü almanız önem arz eder.

İdrarda Neden Kan Görülür?

Kedilerde idrar sırasında kan görülebilmektedir bunun nedeni üretral tıkanıklık yani idrar yollarında taş (ürolitiyazis) olabilmektedir. Dikkate alınması gereken ciddi bir sorundur.

Kedilerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedenleri

İdrar yolu enfeksiyonu kedilerde bakteri kaynaklı olabileceği gibi pek çok farklı sebeple de görülmektedir. Kirli ortamlar bakterilerin yaşamaları için elverişli alanlardır. Bakteriler üretraya girerek kedinin mesanesini işgal eder, ürer ve çoğalırlar sonuç olarak idrar yolu enfeksiyonuna neden olurlar.

•  Kedilerde idrar yolu enfeksiyonu oluşma kriterleri;

•  Bakteri: E.coli idrar yollarına girerek çoğalır

•  Mantar

•  Parazit

•  Virüs

•  Stres: Bağışıklık sistemini zayıflatarak tüm sistemi savunmasız kılar

•  İdrar yolu taşları: İdrarın akışını bozarak bakterilerin üreyeceği ortamı yaratır

•  Kristal oluşumu: Doğuştan oluşan metabolik bozukluklar, gıdasal faktörler, ilaç kullanımı

•  Beslenme: Ev içi kedilerinin %90’ı işlenmiş ticari mama tüketmektedir. Kedinize uygun olan ticari mamanın tercih edilmemesi bu probleme kaynaklık etmektedir.

•  Diş ve diş eti rahatsızlıkları

•  Diyabet: Diyabetli kediler yüksek risk altındadır. İdrardaki yüksek şeker seviyesi bakterilerin çoğalmasını sağlar

•  Tansiyon

•  Obezite: İdrar yolu enfeksiyon riskini artırmaktadır

•  Cinsiyet: Erkek kedilerin yakalanma orasın dişi kedilerden yüksektir

•  Genetik yatkınlık: Yapılan araştırmalara göre bazı ırkların idrar yolunda taş bulunması yüksek risk taşımaktadır. Persien, Himalaya ırkları

•  Yaş: Yaşlı kedilerde görülme oranı yüksektir

•  Anatomik anormallikler

•  Neoplazi: Tümör

•  Çeşitli böbrek rahatsızlıkları

Kedilerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Tehlikeli Midir?

Evet, kedilerde idrar yolu enfeksiyonu oluşumu ciddi bir sağlık sorunudur. Erken teşhis konularak tedavi altına alınmayan bir vakada enfeksiyon, böbreklere ulaşarak idrar yolu tıkanıklığına ardından böbrek yetmezliğine neden olmaktadır. Geç kalınmış ileri bir vakada ise sonucu üzücü bir şekilde ölüm olmaktadır. Belirtilerin fark edilmesi durumunda vakit kaybetmeden veteriner hekim muayenesi ihmal edilmemelidir.

Kedilerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Teşhisi

Veteriner hekim tarafından yapılan teşhis yöntemleri;

Fiziksel muayene: Hastanın genel sağlık durumunu anlamak için fiziksel muayene yapar ve belirtileri inceler

İdrar tahlili: Enfeksiyona neden olan bakterinin tespiti için idrar tahlili yapılır

İdrar kültürü: Enfeksiyona neden olan bakterinin türünü tespit etmek ve hangi antibiyotiklere karşı direnci olduğu öğrenilir

Kan tahlili: Hastanın genel sağlık durumunu görmek, kan değerlerini ölçerek böbrek fonksiyonları ile bilgi almak istenir

Görüntülüme yöntemleri: Ultrasanografi ve radyografi testleri idrar yolu enfeksiyonun tespiti için en sık kullanılan tanı yöntemleridir. İdrardaki elementler ve mesane duvarındaki tahribat görüntülenir.

Kedilerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Tedavisi

Veteriner hekimin teşhisi ile tedavi yöntemi başlar. Hastalığın seyrine, şiddetine bağlı olarak tedavi yöntemleri değişmektedir.

Antibiyotikler: İYE’ye neden olan bakteri enfeksiyonuysa antibiyotik tedavisi uygulanır. Veteriner hekim tarafından hasta için en etkili reçeteli ilaçlar yazılarak çözüme gidilir. Antibiyotik kullanımı aksatılmamalı, günlük doz yeterli miktarlarda verilmelidir. Yoksa hastalığın seyri ciddi ölçüde değişir.

Ağrı kesiciler: İYE ağrıya neden olmaktadır. Hastanın yaşamış olduğu ağrıyı hafifletmek için genel sağlık durumuna uygun ağrı kesiciyi reçete edecektir.

İdrar yolu taşlarının tedavisi: İdrar yollarında oluşan taşların miktarının azaltılması ve çıkartılması gerekir.

Beslenme alışkanlığı: Beslenme değişikliği İYE’nin tekrarlama riskini azaltmak için veteriner hekim tarafından tavsiye edilir. Doğru bir diyet değişikliği için idrar yolu sağlığını koruyan mama tercih edilmelidir. Terapötik idrar diyetleri mesanede taş ve kristal oluşumunu engellemektedir.

Su tüketimi: Kedinin su tüketimini artırmak, idrar yollarını temizlemek ve enfeksiyon riskini azaltmak için önemlidir.

Stres: Daha öncede belirttiğimiz gibi stres İYE görülme oranını artırmaktadır. Kedinizin çevresel faktörlerini yeniden düzenlemeniz, ortamdaki stres seviyesini azaltmanız, sakin ve rahat bir yaşam alanı sağlamanız önemlidir.

Düzenli veteriner kontrolü: Hem İYE’nin tekrarlama riskini azaltmak hem de genel sağlık durumunu kontrol altında tutmak için düzenli veteriner kontrolleri aksatılmamalıdır.

Kedilerde İdrar Yolu Enfeksiyonunu Önleme

Kedinizde İYE görülmesini önlemek için aşağıdaki adımlara dikkat edebilirsiniz;

• Dengeli beslenme: Kedinizin idrar yolları sağlığını koruyan kaliteli mama tercihlerine yönelerek doğru, dengeli ve sağlıklı beslenmesini sağlayabilirsiniz. Öğünlerine yaş mamayı dâhil ederek hem beslenme dinamiklerini zenginleştirebilir hem de su alımını artırabilirsiniz.

•  Obeziteyi önleyin: Obez kediler İYE risk grubundadır. Kedinizin kilosunu kontrol altında tutmanız obezite olma riskini de ortadan kaldıracaktır. Doğru, kontrollü bir diyet programı için veteriner hekimle görüşmeniz gerekir.

•  Temiz içme suyu: Kedinizin her daim taze ve temiz içme suyuna erişimi olmalıdır. Su kabının temiz olması, içme suyu olarak şişelenmiş su kullanmanız önemlidir. Temiz suya erişim için akar suluk kullanabilirsiniz.

•  Tuvalet kabının temizliği: Kedinizin kum kabını günlük olarak temizlemeniz, düzenli olarak yıkamanız gerekir. Temiz olmayan bir tuvalet kabı bakterilerin üremesi için uygun ortamı yaratır.

•  Stresten uzak: Kedinizin ruhsal sağlığını korumanız her şeyden çok önemlidir. Kendini iyi hissedeceği, stresten uzak ortamlar meydana getirin. Zaman geçirdiği alanlara oyuncaklar, tırmanma tahtaları, duvarlara basamaklar alarak ortamını zenginleştirmeniz, zevkli\eğlenceli hale getirmeniz ve tabii ki onunla oynamanız görülme riskini azaltacaktır.

•  Ağız bakımı: Özellikle yavru kedilerin ağız ve diş sağlığına ekstra özen gösterilmelidir.

Kedilerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Bulaşıcı Mıdır?

Kedilerde görülen idrar yolu enfeksiyonuna mantar, parazit, virüs gibi bulaşıcılığı olan mikroorganizmalar sebebiyet verir. Aynı yaşam alanını paylaşan birden fazla kedinin olduğu ortamdan hasta olan kedi alınmalı ve tedavisine ayrı olarak devam edilmelidir.

Ortak yaşam alanını paylaşan kedilerde enfeksiyonun yayılmasının risk oluşturduğu durumlar;

•  Çiftleşme

İçerde ve dışarda yaşayan kedilerin kontrol edilmemesi, dışarı çıkmasına izin verilen kediler ev içerisine hastalık taşır ve mikroplar ev ortamındaki diğer kedilere bulaşır

•   Kum kabı, mama-su kabı, kedi yatağı, tasma gibi ayrı olması gereken ürünlerin ortak kullanımı

•   Barınma yetersizliği, düzenli temizliğin yapılmaması

•  Uzun tüylü kedilerin tüy bakımları yapılmadığı zaman kürklerinin havasız kalması

Erken teşhis ve tedavinin hayat kurtarıcı olduğunu sakın unutmayın! Bu nedenle sevimli kedinizin sağlıklı ve mutlu bir hayatı olması için düzenli veteriner hekim muayenesinden geçmesi önem arz eder.