Evinde evcil hayvan besleyen kişilerin en çok merak ettiği bir konu olan “Pire sorunu ile mücadele nasıl olmalıdır?” sorusunun pek çok yanıtı vardır. Hızlı üreyebilen ve iç mekânlarda ideal ortam sıcaklığında tüm sene boyunca yaşayabilen pirelerin yarattığı sorunları ve etkin müdahale yöntemlerini yazımızın devamında bulabilirsiniz.
Pireler, hem insanlarda hem de hayvanlarda görülebilen, deriye yapışıp kan emerek hayatını sürdüren son derece tehlikeli dış parazit türüdür. Boyları 1,5 milimetreden 10 milimetreye kadar değişebilmektedir. Pireler, son derece iyi zıplayabilen asalak hayvanlardır. Yaşamaları için konakçıya ihtiyaç duyarlar; kedi piresi, köpek piresi, insan piresi, kümes ve tavşan piresi olarak çok fazla çeşidi vardır. Kedilerde görülen pire türü isminden de anlaşıldığı gibi kedi piresidir (Ctenocephalides felis).
Kedilerde görülen pire türü koyu kahverengi renkte olup boyu 1-2 mm arasındadır. Kedinizi tararken küçük siyah nokta gibi yumurtaları fark edebilir veyahut evde halı, mobilya arkaları ve evcil hayvan yatağı üzerinde görebilirsiniz.
Pireler sıcak ve nemli havaları sever, yaşamaları için ideal ortamı sunar. Yaşam süreleri ortamdaki nem ve ısı dengesine göre değişebilmektedir. 1-2,5 aya kadar yaşayabilirler.
Kedinizde pire olup olmadığını anlayabilmek için tüm bulgularıyla incelemeniz gerekir. Öncelikle kedinizin davranışlarında oluşan değişiklikleri gözlemlemeniz önem taşır. Dikkat etmeniz gereken en yaygın belirtiler;
Kedinizin yaşam kalitesinin ve sağlığının olumsuz etkilenmemesi için yukarıda belirtmiş olduğumuz semptomları göstermesi durumunda vakit kaybetmeden veteriner hekimle görüşmeniz önem arz eder.
Kedilerde pire görülmesinin birçok nedeni vardır;
Kedilere bulaşan pirelere erken müdahale edilmediği takdirde sevimli dostlarımızda ciddi sağlık problemleri görülebilmektedir. Kediye bulaşan pirenin kısa sürede kuluçkaya yatması, üremesi ve çoğalması kedinin rahatsız olmasına neden olur. Bu nedenle düzenli veteriner hekim muayenesinden geçmesi, aşılarının ve damlalarının aksatılmaması önemlidir.
Öncelikle kedinizde pirenin olduğunu düşünüyorsanız uygun tedavi yöntemi için mutlaka veteriner hekim desteği almanız gerekir. Veteriner hekiminizin belirlediği reçeteli ilaçların kullanımı sevimli dostunuzun sağlığı için gereklidir. Bu konu hakkında bilgi sahibi olarak adım atmanız çok önemlidir. Sevimli dostunuza reçetesiz ilaçlarla veyahut internet ortamında edindiğiniz eksik\yanlış bilgilerle lütfen müdahale etmeyin. Kedinizdeki pirelerden kurtulmayı düşünürken sağlığı ile ilgili problemlere sebebiyet verebilirsiniz.
Köpeklerde de görülebilen pireler için kullanılan tedavi yöntemleri farklıdır. Lütfen bu ilaçları kediniz üzerinde sakın denemeyin. Toksik olmaları nedeniyle kedi ve köpek pire ilaçları birbiri yerine asla kullanılmamalıdır.
Veteriner hekimlerin de belirtmiş olduğu üzere normal kedi piresi insana bulaşmaz. Burada söz konusu olan pirenin türüdür. ‘Kum piresi’ diğer adıyla ‘Toz piresi’ insanlara bulaşan bir türdür. Tozlu ve pis ortamlar yaşayabilecekleri ve üreyebilecekleri alanı yaratır. İnsana bulaşır, ısırarak kanını emer. Alerjik astım, saman nezlesi, egzamaya neden olmaktadır. Yaşanılan bölgenin temiz, tozdan arınmış olması yaşamalarına imkân vermez.
Yapmanız gereken öncelikli adım küçük dostunuzu veterinere götürmek olmalıdır. Veteriner hekim pire tedavisi için çözüm yollarını uygulayacaktır. Bunlar nelerdir gelin birlikte inceleyelim;
Ense Damlaları:
Kedilerin, dış parazitlerden korunması için enselerine küçük dozda yapılan damlalardır. Pireleri öldürerek, yumurtaların çoğalmasını engelleyen dış parazit damlaları en sık kullanılan ilaç tedavisidir. Pire damlaları eğer kediniz sık dışarı çıkıyorsa 2 ay, eğer ev içerisindeyse 3 ayda bir mutlaka düzenli olarak tekrar etmelidir. Pire damlası uygulandıktan sonra 24 saat içerisinde pireleri yok eder. Pire damlasının kedinin yalamaması için doğru bölgeye yani ense kısmına uygulanması gerekir. Bu süreçte sizin de kedinizin boyun bölgesini ellememeniz gerekir.
Kedi Pire İlacı: Diğer bir yöntem olan pire ilaçları ise sıvı ve tablet şeklinde olan türleridir.
Dâhili Tedaviler: Bazı vakalarda veteriner hekim sistematik ilaç kullanılmasını tavsiye etmektedir.
Enjeksiyon: Tropikal tedavilerle birlikte pire yumurtalarının gelişimini engellemek için yapılan enjeksiyonla tedavi yöntemidir.
Sevimli kedinizin pireden kurtularak eski sağlığına kavuşması için mutlaka veteriner hekim görüşü gerekmektedir. Pire tedavisinde kullanılan damla ve ilaçlar kedinizin yaşına ve vücudundaki pire yoğunluğuna göre olmaktadır. Tedavi yöntemleri ve uygulamaları için mutlaka veteriner hekime başvurun.
Pire Tasması:
Kedi pire tasmaları sadece boyun bölgesi için etkilidir. Pireler için geniş bir koruma alanı sağlamamaktadır. Ek olarak tüy dökülmelerine ve tahrişe neden olmaktadır. Veteriner hekim onayı ile vücudun geniş alanını pirelerden koruyan ve kedilerin cildine zarar vermeyen kedi pire tasmalarını tercih edebilirsiniz. Devamlı dışarı, bahçeye çıkan kediler için tavsiye edilmektedir. Pire tasmaları, pireleri bayıltmak için tasarlanmıştır ve içeriğinde ağır fosfor bulunmaktadır. Kediniz tasmadan rahatsız olabilir ve çıkartmak isteyebilir. Kedinin tasması yalaması durumunda mide ve ağız enfeksiyonlara yol açtığı gözlenmiştir. Bu nedenle pire tasmalarının kedinize zarar vermemesi için kolay çıkarılabilir olması önemlidir ayrıca sizin çıkartmanız gerekir.
Kedi Pire Spreyi:
Pire tedavisinde daha az kullanılan bir yöntemdir. Kedilerin deri ve tüy sağlıklarını etkileyen bazı formüller içerebilmektedir. Ayrıca spreyin göz, burun gibi hassas organlara gelmesi doku ve organlarda büyük hasara sebep olur. Lütfen veteriner hekim onayı almayı ihmal etmeyin.
Citronella (limon otu) veya Okaliptüs Yağı:
Doğal yöntem olarak sunulan, kedi piresi tedavisi için kullanılan bu esansiyel yağlar oldukça toksiktir. Ve veteriner hekimler tarafından tavsiye edilmemektedir. Küçük kedinizin sağlığını olumsuz yönde etkileyebilirsiniz. Citronella yağının güçlü bir kokusu vardır, koku alma duyuları hassas olan kedileri kaçırtan ve hatta bu amaçla kullanılan bir maddedir. Bu yağlar klinik testlerden ve güvenlik önlemlerinden geçmemektedir.
Yukarıda belirtmiş olduğumuz alternatif tedavi yöntemlerini lütfen veteriner hekim görüşü ve onayı olmadan kullanmayın!
Her evde bulunan ve temizlik dâhil birçok alanda kullanılan sirke, içeriğindeki beta-karoten maddesi sebebiyle bakterileri öldürücü özelliğiyle bilinmektedir. Doğal yöntem olarak evde pire tedavisinde kullanılmaktadır. Fakat klinik olarak pirelerle etkin bir mücadele yaratmamaktadır. Kedileri pirelerden kurtaracak ve rahatlatacak bir tedavi yöntemi değildir. Sirkenin keskin kokusu kedileri irrite edebilir, sıkmanıza izin vermeyebilir bunu unutmayın. Uygulama öncesi mutlaka veteriner hekim görüşü almayı ihmal etmeyin.
Yavru kediler gelişme çağında olmaları sebebiyle pire ilacı uygulamalarına tabi olmaları veteriner hekimler tarafından tavsiye edilmez. Yavrular süt emiyor ve yanlarında anneleri varsa genel uygulama anneye yapılır. Eğer yavrunun yanında annesi yoksa kaç aylık olduğu, sağlık durumuna bağlı olarak veteriner hekim tarafından müdahale edilmelidir.
Hamile kediler için pire damlası uygulaması değişebilmektedir. Hamile kedinin gebeliğinin kaçıncı evresinde olduğu kritik önem taşır. Yeni hamile kediye pire damlası uygulanabilir. Doğuma yakın olan kediye ise önerilmemektedir. Hamile kedinin sağlık durumuna göre yapılacak pire damlası veteriner hekim kontrolünde olmalıdır.
Kedinizin temas ettiği tüm alanların temizlenmesi gerekir. Yatak örtüsü, kumaşlar yüksek ısıda deterjanla yıkanmalı ve kurutulmalıdır. Yıkanan çamaşırların yüksek ısıda ütülenmesi etkili bir yöntem olabilmektedir.
Halı, koltuk, sehpa, gardırop gibi mobilya arkaları, süpürgelikler ve köşe noktaları süpürülmeli ve silinmelidir. Pireler gün ışığını sevmezler, ev iyice havalandırılmalı ve karanlık noktalar detaylıca temizlenmelidir.
Evdeki pire yoğunluğuna bağlı olarak gerekirse profesyonel ilaçlama şirketleri ile iletişime geçmeniz doğru bir tercih olacaktır.
Hem evdeki bireylerin hem de küçük dostunuzun can güvenliği ve sağlığı için pire tedavisini aksatmamanız, ilaçları veteriner hekim onayı ile uygulamanız önem arz eder.
Blogumuzu okuduğunuz için teşekkür ederiz! Daha fazla bilgi ve ilham verici içerik için diğer blog yazılarımıza da göz atmayı unutmayın. 🐾
Emama Pet BlogYazar: Eylem Özmen
Evcil hayvanlar ve bakım ipuçları konusunda deneyimli bir yazar. Hayvan dostlarının hayatını kolaylaştırmayı hedefler.
Düzenleyen: Mert Ali İbiş