Sultan Papağanı Özellikleri ve Bakımı

Sultan Papağanı nam-ı diğer ‘Cockatiel’ kakadugiller familyasından olup sarı, beyaz, gri gibi çeşitli renk varyeteleri bulunur. Tepesinde dik duran tüyleri ve turuncu yanakları ona ayrı bir sevimlilik katar. Sempatik, sıcakkanlı, dost canlısı tavırları ile evinizin yeni bireyi olmasını isteyeceksiniz. Eğer bu egzotik güzellik hakkında bilgi edinmek istiyorsanız aradığınız önemli detaylara aşağıdaki yazımızda ulaşabilirsiniz.

“… Sihirli kuşlar, sadece doğada ilkbaharın uyanışının haberini vermezler; onlar aynı zamanda, bütün hayata ritim verirler…” 

E. L. Lvova

Sultan Papağanı Özellikleri

Sultan Papağanları göçebe kuşlardır. Avustralya’nın güney kesimleri anavatanı olarak bilinmektedir. Göç güzergâhlarını sulak alanlar, su kenarları oluşturur. İnsanlara oldukça yakın ve meraklı olan Sultan Papağanları ıslık çalmaktan, melodiler mırıldanmaktan çok hoşlanırlar. Kanatlı dostunuzla ev içerisinde müzikler, şarkılar, melodiler eşliğinde keyifli zamanlar geçirmekten zevk alacaksınız. Yalnız kalmaktan ve kafese kapatılmaktan hiç hoşlanmazlar. Sosyalleşmek, etkileşimde kalmak onlar için önemlidir. Eğer yeterli alanınız var ise yanına kendi türünden (diğer türlerle anlaşamayabilirler) bir arkadaş getirebilirsiniz. Bu onu çok mutlu edecektir, yalnızlık hissini yaşamayacaktır. 

Sultan Papağanı Kafes Seçimi, Yuva Ortamı

Kuşlarda kafes seçiminin önemini her zaman vurguluyoruz. Kafes seçiminde dikkat edilmesi gerekenler listesi hazırlarsak eğer; boyutunun mümkün olduğunca büyük olması önemlidir. Kafes içerisindeyken kanatlarını rahat açabilmeli ve kanat egzersizini yapabilmelidir. En sağlıklı tercih olan pirinç kafes temin edilmelidir. Gagalamayı çok seven papağanlar için asla boyalı kafesler tercih edilmemelidir. Kafesin şekli dikdörtgen veya kare olmalıdır. Silindir, yuvarlak kafesler kanatlı dostunuzun yön duygusunu azaltarak strese girmesine neden olur. Hareket olanağını kısıtlar. Özel eğitim kafesleri tercih edilebilir; üst kapağı açılabilen, ayrıca üzerinde tüneği bulunan bu kafeslere tırmanabilir, istediği zaman kafesinden kolayca çıkmasına da olanak sağlar. Yuvasında aktivite ortamı yaratacağınız aksesuarları mutlaka olmalıdır.  Doğal ortamlarında tırmanmaktan, ağaç dalları arasında zıplayarak dalların en tepesinde, zirve noktasında zaman geçirmekten büyük keyif alırlar. Bu nedenle Sultan Papağanınızın kafesi yatay telli olmalıdır ayrıca kafes içerisinde çok sayıda tüneğinin de olması gerekir. Bunlar; kumaş, plastik, kumlu tünekler olmamalıdır. Doğal ahşap pürüzsüz tünekler ve salıncaklar temin edilmelidir. Tünek kalınlığı papağanınızın rahatça kavrayacağı (1cm’den ince olmamalıdır) kalınlıkta olmalıdır. Yuvasını boyası dökülmeyen, sağlığına zarar vermeyecek oyuncaklarla zevkli hâle getirebilirsiniz. Oyun ortamı zilli, çıngıraklı, doğal ahşap, doğal ipli oyuncaklardan oluşmalıdır. 

Kafesin Konumu

Kafes, hava akımına maruz kalmamalıdır. Soba, klima gibi ev içi ısıtıcıların bulunduğu alanlardan uzak olmalıdır. Yüksek ısı faktörü ile temas oldukça tehlikelidir. Kafesin en az bir kenarı duvara bakmalıdır, ideal olarak köşe uygundur. Direkt güneş ışığı alan yerde durmamalıdır. Sigara, oda kokusu gibi solunum yolu rahatsızlıklarına yol açacak zararlı etkenlerden uzak olmalıdır. Ek olarak bulunduğu odada asla tüketilmemelidir. Çevresinde bitki bulunmamalıdır.  Mutfak ve banyo gibi nemi yüksek, bakteri üreten mekânlarda bırakılmamalıdır.

Kafes İçerisinde Mutlaka Bulunması Gerekenler

Yem ve su kabı; Sultan papağanlarının çeneleri güçlüdür bu nedenle yem ve su kabının dayanıklı malzemelerden yapılmış olması gerekir.  Hem temizliği kolay hem sağlıklı bir tercih olan içten takılan çelik yemlik ve suluk (Tünekli silo suluk gibi) tercih edilmelidir. Su olarak damacana su kullanılmalıdır. Kalamar kemiği; kalsiyum ihtiyacını karşılayacak (özellikle sık hamile kalan sultan papağanları için) bu doğal kaynağı kafes içerisinde ulaşabileceği yakınlıkta olmalıdır.Kuş kumu; kolay sindirime yardımcı olan kuş kumu kafes içerisinde olması gerekir. Kontrollü tüketilmesi tavsiye edilir. Yem içerisine karıştırılmamalı ayrı bir kap içerisinde verilmeli ve kolay ulaşabileceği konumda olmalıdır. Papağan gaga taşı; hem gagasını törpüleyecek hem de mineral ihtiyacını karşılayacak papağanlar için özel olarak üretilen bu malzeme mutlaka bulunmalıdır.

Kafes Temizliği

Papağanınızın kafes temizliğine önem vermeniz gerekir. Gerekli hijyenin sağlanması kanatlı dostunuzun sağlığı açısından oldukça önemlidir. Rutin günlük ve haftalık temizliği aksatılmamalıdır. Kolay çıkabilen alt çekmecesi veya tepsi biçiminde aparatı olan kafes tercihi temizliği daha da kolaylaştıracaktır. Kafes ve kafes aksesuarlarının haftalık temizliği, yem-su kabının ve kafes altının günlük temizliği mutlaka yapılmalıdır. Temizlik sırasında kimyasal maddeler asla kullanılmamalı, beyaz sirke-bol su tercih edilmelidir. İhmal edilen kafes, kanatlı dostunuzda çeşitli sağlık sorunlarının görülmesine neden olur. Gerekli hijyen ortamının olmayışında stres ve depresyona girdikleri gözlenmiştir.

Sevgi, İlgi ve Eğlence

Hassas olan kanatlı dostunuzu asla kafes içerisine hapsetmemelisiniz. Bu onu strese sokarak depresyona girmesine neden olur. Obezite riski görülebilir hatta en korkutucusu ölümle sonuçlanabilir. Kanatları onların özgürlükleri ve varlık sebepleridir. Ev içerisinde sınırsızca uçabilme imkânı olmalı, kanat egzersizlerini yapabilmeli, sizinle bolca zaman geçirebilmelidir. Acıktığında, uykusu geldiğinde, dinlenmek istediğinde kendi arzusu ile kafesine girmelidir. Asla zorla sokmaya çalışmamalısınız! İsteyeceği tek şey, beraber mırıldanarak, konuşarak sizin omzunuzda vakit geçirmektir. Söylediğiniz söz öbeklerini taklit etme yeteneği vardır, bunu başardığında sevdiği yiyeceklerle ödüllendirebilirsiniz. Bu onun motivasyonunu artıracaktır ve mutlu edecektir. Çocuklarla iletişimleri kuvvetlidir. Çocuğunuza bakım ve ilgisi hakkında gerekli bilgileri vererek sorumluluk bilinci almasını sağlayabilirsiniz. Evinizin yeni bireyine ihtiyacı olan sevgiyi göstermesini isteyebilirsiniz. Çünkü sevgisiz, ilgisiz kalan papağanlarda stres, depresyon görülme riski vardır. Strese bağlı olarak tüylerini yoldukları da gözlenmiştir. Bu kanatlı dostunuz için acı verici ve ağrılı bir süreçtir böyle bir durumla karşılaştığınız ânda vakit kaybetmeden veteriner hekim desteği almanız gerekir. Bu sorunların görülmemesi, üzücü sonuçlarla karşılaşmamak için kanatlı dostunuzun hayatından bakım, ilgi ve sevgiyi ihmal etmemelisiniz. Kanatlı dostunuzun ruh hâlini kafasındaki tüylerden anlayabileceğinizi biliyor muydunuz? Dik ve kalkık ise mutlu, huzurlu. İnik ve arkaya yatık huzursuz ve endişelidir. Artık nasıl davranmanız gerektiğini de öğrenmiş oldunuz. Zihinsel ve ruhsal dengesi için kanatlı dostunuzla konuşmaktan, vakit geçirmekten imtina etmeyin.

Sultan Papağanı Beslenme Düzeni

Günlük öğünlerinde Sultan Papağanları için özel olarak üretilen pelet yemi mutlaka bulunmalıdır. Tohum yem yerine veterinerler tarafından tavsiye edilen ‘pelet yem’ olmalıdır. Tohum yeme göre besin değeri daha yüksektir. Günlük enerji ihtiyacını karşılayacak vitamin ve minerallere sahiptir. Ek olarak öğünlerinde sevdiği, bayılarak tüketeceği; sebze, meyve, yeşillik ve tohumları da mutlaka bulunmalıdır. Tek yönlü beslenme şekli hatalı ve yanlıştır. Diyetlerinde besin çeşitliliği çok önemlidir. Kanatlı dostunuzun bir ömür sağlıklı hayatı olması için öğünlerinde çeşitliliğin eksik edilmemesi gerekir. Nedir bu yararlı içerikler hemen anlatalım.

Sebzeler; brokoli, kabak, taze-kuru fasulye (pişmiş olarak), barbunya (pişmiş olarak), soya fasulyesi (pişmiş olarak), bezelye (pişmiş olarak), pancar, biber, turp, ıspanak, balkabağı, kırmızı havuç, karnabahar, enginar, yer elması, patates (pişmiş olarak), mısır (çok az), kırmızı lahana, karahindiba, brüksel lahanası, kereviz, bakla, enginar, şeker kamışı (nadiren ödül olarak), bamya.

Yeşil Bitkiler; marul, maydanoz, pazı, reyhan, tere, nane, taze kekik, radika, ebegümeci, semizotu, dereotu.Meyveler; kivi, kavun, muz, elma, karpuz, salatalık, vişne, armut, üzüm, dağ çileği (koca yemiş), kayısı, şeftali, ananas, böğürtlen, dut, yabanmersini, ahududu, incir, armut, ayva, mango, portakal, mandalina, limon, yenidünya, incir, papaya, erik, nektarin, guava, çarkıfelek meyvesi, Hindistan cevizi, greyfurt, nar, kızılcık, kuşburnu.

Tohum ve çekirdekler; fındık, badem, çam fıstığı, şamfıstığı, kabak-kavun-karpuz-nar-üzüm-böğürtlen-incir-portakal çekirdeği, aspir-keten-kenevir tohumu, susam, buğday/karabuğday, pirinç/esmer pirinç, nohut/leblebi, yulaf, arpa, kestane, ay çekirdeği, yer fıstığı, irmik.

Tüketilecek gıdaların taze, temiz ve iyi yıkanmış olması önemlidir. Hazırlayacağınız karışımları beğenisine sunun, zevkle yiyeceği öğünler hazırlayın, lezzetli renkli yemeklerle onu şımartın. Hem aranızdaki bağ güçlenecek hem de alması gereken kalori, vitamin ve mineralleri de alacaktır. Bu süre zarfında sakin ve sabırlı olmanız önemlidir. Beslenme düzeni oluşturmanız, ağız tadını öğrenmeniz bir süreçtir. Her kuşun kendi karakteri, kişiliği ve lezzet beğenisi vardır. Bunu bilmeniz önemlidir. Sebzeleri suda değil buharda pişirmeniz tavsiye edilir. Tohumları filizlendirerek verebilirsiniz. Besin karışımlarını parçalar halinde veya mutfak robotundan geçirilmiş şekilde verebilirsiniz. Mevsim şartlarına göre hazırlanmış öğünleri buzlukta muhafaza edebilir, oda sıcaklığında beklemiş olarak yedirebilirsiniz. Doğru ve dengeli bir beslenme programı için mutlaka veteriner hekim desteği almanız gerekir. Özellikle kuş veterinerinden alacağınız detaylı bilgi ile hazırlanmış öğünler, daha sağlıklı ve doğru ölçülerde olacaktır.Önemli bilgi! Kanatlı dostunuzu sadece çekirdek ile beslemeyin. Bu en çok tekrarlanan yanlıştır. Karaciğerde, kalpte yağlanmaya neden olur, yaşam süresini kısaltır. Su ve yemi daima temiz ve yenilenmiş olmalıdır. Arta kalan yemekleri yaşam alnından mutlaka almanız gerekmektedir. Sevdiği Diğer Sağlıklı Gıdalar; Papağanınıza günde birkaç defa arı poleni verebilirsiniz. Haftada bir çay kaşığı yarım yağlı yoğurt gerekli kalsiyum desteği için verilebilir. Suyun içinde bırakılmış ve tuzu alınmış peynir gerekli kalsiyum ihtiyacı için verilebilir. Haftada bir yumurtanın sarısı ve kabuğu kalsiyum desteği için verilebilir. Ölçülü olunmalıdır fazlası mideyi bozar. Ödül olarak tuzsuz ve yağsız patlamış mısır verilebilir. Rahatlaması ve sakinleşmesi için papatya verilebilir. Güzel bir çay hazırlayabilirsiniz. Soğumuş olmasına dikkat edilmelidir. Gül, japon gülü, leylak, hanımeli, karanfili papağanınız çiğnemekten oldukça hoşlanacaktır. Üzerine böcek, bitki ilacı veya koruyucu sıkılmamış olmasına dikkat etmeniz gerekir. 15 günde bir minik parçalar hâlinde tavuk ve balık eti verilebilir. Pişmiş veya çiğ protein desteği için makarna verilebilir.

Sağlığına Zararlı Gıdalar!

Kanatlı dostunuzun sağlına oldukça zararlı gıdaları bilmeniz ve beslenme düzenini buna göre hazırlamanız çok önemlidir. İnsan gıdalarının birçoğunu tüketemezler işte bunların listesi; kafein, tütün, alkol, paketlenmiş gıdaların ve içeceklerin asitli/asitsiz tümü, süt, avokado, yenidünya-üzüm-erik-elma-şeftali-kayısı-kiraz çekirdeği, mantar, soğan, tuz, şeker, çikolata, çiğ patates, siyah çay, patlıcan, tereyağı, domates sapı/yaprağı, pişmemiş fasulye gibi gıdaların tümü (yukarıda bahsetmiştik), kuşkonmaz, Trabzon hurması, yerfıstığının kabuğu beslenme listesinde asla bulunmamalıdır, ödül olarak veya küçük porsiyonlarda dahi asla verilmemelidir.

Bakım ve Sağlık Kontrolü

Kanatlı dostunuzun rutin sağlık kontrolleri için özellikle kuş veterineri desteği almanız gerekmektedir. Egzotik kuşların veteriner desteğinde ihmal edilmemesi gereken bir konudur. Tüylerinin bakımı, uzayan tırnak ve gaga kesimlerini siz yapamazsanız bu konuda veteriner desteği alabilirsiniz. Ayak ve gaga bakımları için tatlı badem yağını kullanabilirsiniz. Çatlamaların oluşmaması, yumuşacık pençeler için olmazsa olmazdır. Bulunduğu odanın optimal sıcaklığı 20-24°C olmalıdır. Nem ve sıcaklık yaşam alanı için önemlidir. Güzel havalarda açık alana çıkartmayı unutmayın. Hasta olmaması, üşütmemesi ve kaçmaması şartıyla. Aşırı kuru ortam sağlığı için zararlıdır. Ortam nemi için buhar makinesi veya günlük spreyleme yapılmalıdır. pH7 seviyesi idealdir. Spreyleme yöntemini için sadece su kullanmalısınız. Uygulaması yağmurlama şeklinde olmalıdır. Her daim neşeli ötüşleri, mutlu kanatlı günleri olması için papağanınızın hayatında olması gerekenleri sizin için inceledik. Yaşamı kafes içerisinde, sevgisiz değil onu seven sıcak bir ailenin yanında geçsin.